Incoterms 2020 & Cách Ghi Nhớ Nhanh SIÊU ĐƠN GIẢN

Việc ghi nhớ 11 quy tắc Incoterms 2020 với những điểm khác biệt phức tạp về địa điểm chuyển giao rủi ro và trách nhiệm chi phí giữa người mua và người bán có thể là một thách thức không nhỏ. Nắm vững bộ quy tắc thương mại quốc tế này là yếu tố then chốt giúp các bên tránh được những tranh chấp tốn kém và đảm bảo hoạt động giao thương diễn ra suôn sẻ. Chính vì vậy, việc tìm ra những phương pháp ghi nhớ hiệu quả sẽ là "chìa khóa vàng" giúp bạn tự tin áp dụng Incoterms trong công việc hàng ngày.

Trước khi muốn ghi nhớ nhanh điều kiện incoterms 2020, bạn cần kết hợp đọc hiểu các điều kiện Incoterms 2020 trong bài viết: Nội dung chi tiết Incoterms 2020

1. Incoterms Là Gì?

Hoạt động mua bán quốc tế với nhiều sự khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa, luật pháp, tình hình chính trị … của các chủ thể tham gia tại các quốc gia khác nhau đã tạo ra nhiều rủi ro với những tranh chấp phức tạp. Nhằm hạn chế, giải quyết các tranh chấp cũng như quy định rõ trách nhiệm của các bên, đã có nhiều văn bản pháp lý quốc gia và quốc tế ra đời, đồng thời còn có cả các văn bản pháp lý tùy ý, trong đó có Bộ tập quán Thương mại quốc tế (International Commercial Terms), viết tắt là Incoterms.

Bộ tập quán này được ban hành bởi Phòng thương mại quốc tế (International Chamber of Commerce, viết tắt là ICC), bao gồm bộ quy tắc hướng dẫn việc sử dụng các điều kiện thương mại quốc tế và thương mại nội địa, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại phát triển. Vì vậy Incoterms có thể được hiểu như sau:

“Incoterms là hệ thống các quy tắc được hình thành từ thực tiễn thương mại quốc tế, nhằm hướnag dẫn phân chia trách nhiệm về chi phí và rủi ro giữa các chủ thể tham gia vào giao dịch mua bán hàng hóa quốc tế.”

Mục đích chính của Incoterms là góp phần tạo ra cơ sở pháp lý được áp dụng chung về quy định trách nhiệm, nghĩa vụ giữa người bán và người mua trong lĩnh vực giao nhận hàng hóa, gồm: phân chia chi phí và xác định địa điểm chuyển giao rủi ro về mất mát, hư hỏng hàng hóa từ người bán sang người mua.

Khi Incoterms được trích dẫn trong hợp đồng mua bán thì sẽ trở thành cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp trong giao nhận hàng hóa quốc tế.

Incoterms 2020 là phiên bản thứ 9 của bộ quy tắc Incoterms. Bao gồm 11 điều kiện và được chia thành hai nhóm như sau:

07 điều kiện được áp dụng cho mọi phương thức vận tải, bao gồm:

EXW – Ex Works (Giao tại xưởng)

FCA – Free Carrier (Giao cho người chuyên chở)

CPT – Carriage Paid To (Cước phí trả tới)

CIP – Carriage & Insurance Paid to (Cước phí và bảo hiểm trả tới)

DAP – Delivered At Place (Giao tại địa điểm)

DPU – Delivery at Place Unloaded (Giao tại địa điểm đã dỡ xuống)

DDP – Delivered Duty Paid (Giao đã trả thuế)

04 điều kiện chỉ áp dụng cho phương thức vận tải đường biển và đường thủy nội địa , bao gồm:

FOB – Free On Board (Giao hàng trên tàu)

FAS – Free Alongside Ship (Giao dọc mạn tàu)

CIF – Cost, Insurance & Freight (Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí)

CFR – Cost and Freight (Tiền hàng và cước phí)

2. Lưu ý khi sử dụng Incoterms trong hợp đồng mua bán ngoại thương

Incoterms là tập quán thương mại, không có tính chất bắt buộc. Chỉ khi nào các bên tham gia hợp đồng quy định sử dụng trong hợp đồng mua bán hàng hóa thì nó mới trở thành điều kiện bắt buộc, ràng buộc nghĩa vụ, trách nhiệm của các bên tham gia hợp đồng.

Các phiên bản ra đời sau không phủ nhận tính hiệu lực của các phiên bản trước. Chính vì vậy, mà khi sử dụng thì cần phải ghi rõ áp dụng Incoterms phiên bản nào để đối chiếu, để xác định trách nhiệm của các bên.

Incoterms chỉ giải thích những vấn đề chung nhất có liên quan đến việc giao hàng, như việc bên nào có nghĩa vụ thuê phương tiện vận tải hoặc mua bảo hiểm, khi nào người bán giao hàng cho người mua và phân chia chi phí cho các bên ra sao. Song các vấn đề khác như giá cả, phương thức thanh toán, việc bốc, xếp, dỡ hàng hóa, lưu kho, lưu bãi thì tùy theo vào thỏa thuận của các bên thể hiện trong hợp đồng hoặc theo tập quán cảng, tập quán ngành kinh doanh, tập quán của nước sở tại của các bên tham gia mua bán.

Hai bên mua bán có thể tăng giảm trách nhiệm, nghĩa vụ cho nhau tùy thuộc vào vị thế mạnh (yếu) trong giao dịch nhưng không được làm thay đổi bản chất điều kiện cơ sở giao hàng. Việc tăng, giảm trách nhiệm, nghĩa vụ (nếu có) cần phải được cụ thể hóa trong hợp đồng mua bán.

Incoterms chỉ xác định thời điểm di chuyển rủi ro hàng hóa từ người mua đến người bán chứ không xác định thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hóa, cũng như hậu quả của việc vi phạm hợp đồng. Những vấn đề này thường được quy định trong các điều khoản khác của hợp đồng hoặc trong luật điều chỉnh hợp đồng. Các bên cũng cần biết rằng luật địa phương được áp dụng có thể làm mất hiệu lực bất cứ nội dung nào của hợp đồng, kể cả điều kiện Incoterms đã được lựa chọn trước đó.

3. Cách Ghi Nhớ Nhanh Incoterms 2020 SIÊU ĐƠN GIẢN

Incoterms có 11 điều kiện, việc nhầm lẫn giữa các điều kiện với nhau là điều thường xuyên xảy ra với người mới học xuất nhập khẩu. Vì vậy, XNK Lê Ánh đưa ra các hướng dẫn dưới đây với hi vọng người học sẽ không chỉ nhớ nhanh, mà còn nhớ lâu, nhớ đúng bản chất của từng điều kiện incoterms.

3.1 Ghi nhớ dựa trên các nhóm điều kiện

Thay vì học thuộc lòng từng điều kiện trong incoterms 2020, thì bạn hoàn toàn có thể tưởng tượng về 4 nhóm điều kiện theo mức độ tăng dần trách nhiệm, rủi ro của người bán như sau:
E (Em) - F (Phải) - C (Cố) - D (Đi)

Trước tiên bạn nhớ theo thứ tự tăng dần trách nhiệm, rủi ro của người bán, E (tức điều kiện EXW) trách nhiệm, rủi ro của người bán là thấp nhất và tăng dần lên điều kiện nhóm D mức độ trách nhiệm, rủi ro của người bán là cao nhất.
Cùng nhìn xuống bảng sau để thấy rõ điều đó:

3.2 Ghi nhớ theo địa điểm hết trách nhiệm về chi phí của người bán & địa điểm chuyển giao rủi ro

Name place - Địa điểm chỉ định

Địa điểm chỉ định là địa điểm được ghi ngay sau điều kiện Incoterms. Đây là địa điểm mà người bán hết trách nhiệm về chi phí đối với lô hàng.

[Điều kiện Incoterms, địa điểm chỉ định, phiên bản Incoterms áp dụng]

Ví dụ: FOB Can Tho port, Incoterms 2020

Trong ví dụ này, cảng Cần Thơ là địa điểm chỉ định.

Delivery point - Địa điểm giao hàng

Địa điểm giao hàng là địa điểm người bán hết trách nhiệm về rủi ro đối với lô hàng, cũng là nơi người bán thực hiện xong nghĩa vụ bán hàng của mình.

Địa điểm giao hàng không đi kèm sau điều kiện Incoterms, có thể trùng hoặc không trùng với địa điểm chỉ định, vì vậy cần quy định rõ địa điểm giao hàng trong hợp đồng mua bán.

Có thể ghi nhớ và phân loại địa điểm chỉ định và địa chỉ giao hàng theo 11 điều kiện của Incoterms 2020 như sau:

Như vậy, ngoại trừ điều kiện nhóm C thì tất cả các điều kiện còn lại của Incoterms có địa điểm chỉ định trùng với địa điểm giao hàng.

4. Các lỗi Incoterms Cần Tránh Để Hạn Chế Rủi Ro

4.1 Rủi ro sử dụng điều kiện FOB cho hàng Container

FOB chỉ được chuyển giao khi hàng hóa đã thực sự được xếp lên tàu. Tuy nhiên, đối với hàng container, người gửi hàng thường giao container cho người vận chuyển tại bến hoặc bãi (terminal) trước khi nó được xếp lên tàu.

Rủi ro: Bất kỳ hư hỏng nào xảy ra với container khi nó đang nằm chờ ở bến về mặt kỹ thuật vẫn thuộc trách nhiệm của người gửi hàng. Điều này dễ dẫn đến tranh chấp, vì người bán có thể cho rằng họ đã hoàn thành nghĩa vụ của mình, cuối cùng người mua thường phải chịu chi phí để tránh làm xấu đi mối quan hệ.

Giải pháp: Hãy sử dụng FCA, CPT, và CIP cho hàng hóa vận chuyển bằng container. Với các điều khoản này, rủi ro được chuyển giao ngay tại điểm xuất phát khi hàng được bàn giao cho người vận chuyển.

4.2 Không ghi rõ địa điểm cụ thể

Việc không xác định một địa điểm chính xác có thể gây ra những tranh chấp không đáng có.

Vấn đề: Các quy tắc Incoterms cho phép xác định một địa điểm giao hàng cụ thể. Nếu chỉ ghi một địa điểm chung chung (ví dụ: "FCA Miami"), người bán có quyền chọn bất kỳ điểm giao hàng nào thuận tiện nhất cho họ trong khu vực đó.

Rủi ro: Điều này có thể gây bất tiện và tốn thêm chi phí cho người mua khi phải di chuyển hàng hóa đến địa điểm cuối cùng mà họ mong muốn.

Giải pháp: Luôn ghi rõ một địa chỉ chính xác, chẳng hạn như một cảng cụ thể hoặc mã bưu chính.

4.3 Người bán dùng DDP/DAP mà không kiểm tra khả năng làm thủ tục nhập khẩu

Người bán có thể gặp rắc rối lớn nếu không chuẩn bị trước.

Vấn đề: Theo DDP và DAP, người bán chịu trách nhiệm cho các chi phí tại điểm đến. Đặc biệt với DDP, người bán phải lo cả thủ tục hải quan và thanh toán các loại thuế địa phương (như VAT, GST). Để làm được điều này, họ có thể phải đăng ký với tư cách là một nhà nhập khẩu ở nước ngoài, một quy trình có thể rất tốn thời gian.

Rủi ro: Nếu người bán không thể thực hiện các nghĩa vụ này, hàng hóa sẽ bị chậm trễ, và trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về họ vì người mua không có nghĩa vụ pháp lý phải hỗ trợ.

Giải pháp: Người bán cần đảm bảo họ có thể xử lý các thủ tục tại điểm đến trước khi cam kết với các điều khoản nhóm D. Người mua cũng nên kiểm tra xem nhà cung cấp của mình đã đăng ký làm nhà nhập khẩu ở nước đến chưa.

4.4 Người mua dùng EXW mà không tính đến thủ tục xuất khẩu

Tương tự như lỗi trên nhưng vai trò bị đảo ngược.

Vấn đề: Theo EXW (Giao tại xưởng), người bán có trách nhiệm tối thiểu. Người mua phải chịu trách nhiệm cho hầu hết mọi thứ, bao gồm cả thủ tục xuất khẩu từ nước xuất xứ.

Rủi ro: Một vấn đề phổ biến là việc bốc hàng. Theo EXW, người bán không có nghĩa vụ bốc hàng lên xe tải. Nếu người mua phải thuê người để bốc hàng, người bán có thể không cho phép nhân viên lạ vào cơ sở của họ vì lý do an toàn hoặc pháp lý, dẫn đến tranh cãi về việc ai chịu trách nhiệm nếu hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình này.

Giải pháp: Trong nhiều trường hợp, FCA là một lựa chọn thay thế thực tế và an toàn hơn.

4.5 Dùng CIP/CIF mà không kiểm tra mức bảo hiểm

Bảo hiểm tối thiểu theo quy định có thể không đủ.

Vấn đề: Theo CIP và CIF, người bán có nghĩa vụ mua bảo hiểm cho hàng hóa. Tuy nhiên, mức bảo hiểm tối thiểu mà Incoterms yêu cầu (thường là 110% giá trị hợp đồng) có thể không đủ để trang trải toàn bộ tổn thất hoặc không đáp ứng các yêu cầu cao hơn trong hợp đồng mua bán.

Giải pháp: Luôn kiểm tra xem mức bảo hiểm do người bán cung cấp có đủ và phù hợp với các điều khoản của hợp đồng thương mại hay không.

4.6 Chọn Incoterm không phù hợp với phương thức thanh toán

Điều này đặc biệt quan trọng khi sử dụng Thư tín dụng (L/C).

Vấn đề: Với phương thức thanh toán an toàn như L/C, việc thanh toán chỉ được thực hiện khi các chứng từ cần thiết được xuất trình cho ngân hàng.

Rủi ro: Nếu sử dụng các điều khoản nhóm F (F-Incoterms), người mua là người chịu trách nhiệm vận chuyển và do đó có quyền can thiệp vào việc phát hành Vận đơn (Bill of Lading). Điều này có thể ngăn cản người bán nhận được thanh toán.

Giải pháp: Các điều khoản nhóm C (C-Incoterms) phù hợp hơn cho thanh toán bằng L/C, vì người bán kiểm soát việc vận chuyển và do đó có quyền kiểm soát các chứng từ quan trọng cần thiết để được thanh toán, như Vận đơn và hóa đơn thương mại.

Xuất nhập khẩu Lê Ánh không chỉ là đơn vị đào tạo xuất nhập khẩu thực tế cho người mới bắt đầu, trung tâm tập trung đào tạo chuyên sâu giúp học viên nâng cao chuyên môn ở từng vị trí công việc cụ thể thông qua các khóa học chuyên sâu như: 

+ Khóa học Thanh toán Quốc tế Chuyên sâu

+ Khóa học Xuất nhập khẩu Thực tế dành cho Doanh nghiệp (Inhouse)

+ Khóa học Mua hàng Thực chiến

+ Khóa Học Sale Xuất Khẩu Chuyên Sâu - Nghệ Thuật Bán Hàng Quốc Tế

+ Khóa Học Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Chuyên Sâu

+ Khóa Học Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Chuyên Sâu

+ Khóa học chứng từ Xuất nhập khẩu & Logistics chuyên sâu

+ Khóa học Chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)

Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về các khóa học xuất nhập khẩu ở TPHCM, Hà Nội và học online: 0904.84.8855

Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học hành chính nhân sự chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM