C/O Giáp Lưng Là Gì? Khi Nào Được Cấp? Hướng Dẫn Từ A–Z

C/O giáp lưng (Back-to-Back Certificate of Origin) là một loại chứng từ đặc biệt nhưng vẫn còn khá xa lạ với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các đơn vị mới tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế.

Việc hiểu rõ bản chất, điều kiện cấp và quy trình xử lý C/O giáp lưng không chỉ giúp doanh nghiệp tránh sai sót trong thủ tục hải quan, mà còn tối ưu hóa chi phí và thời gian trong quá trình xuất khẩu.

Bài viết sau đây, Xuất nhập khẩu Lê Ánh sẽ đưa ra những thông tin cập nhật mới nhất về C/O giáp lưng – từ định nghĩa, căn cứ pháp lý đến những lưu ý quan trọng khi áp dụng trong hoạt động thương mại quốc tế.

1. C/O Giáp Lưng Là Gì? Phân Biệt Với C/O Gốc

C/O Giáp Lưng (Back-to-Back C/O) là loại giấy chứng nhận xuất xứ được cấp tại nước tái xuất (quốc gia trung gian), dựa trên C/O gốc đã được cấp ở nước xuất khẩu đầu tiên.

Mẫu C/O này không chứng minh xuất xứ trực tiếp của hàng hóa từ quốc gia tái xuất, mà tái xác nhận rằng hàng hóa vẫn giữ nguyên xuất xứ như trong C/O ban đầu.

Điều này thường xảy ra trong chuỗi cung ứng khi hàng hóa được chuyển đến một nước trung gian trước khi đến đích cuối cùng. Ví dụ: Doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu nguyên liệu từ Hàn Quốc (đã có C/O form AK) về gia công đơn giản rồi xuất khẩu sang Thái Lan. Trong trường hợp này, Việt Nam có thể cấp C/O giáp lưng cho phía Thái Lan nếu đáp ứng đủ điều kiện.

>> Xem thêm: GIẤY CHỨNG NHẬN XUẤT XỨ HÀNG HÓA - Certificate of Origin(C/O)

Khác với C/O gốc – được cấp ở nước sản xuất – C/O giáp lưng không xác nhận quy trình sản xuất, mà chỉ xác nhận lại nguồn gốc đã được chứng minh từ trước. Việc sử dụng C/O giáp lưng thường nhằm mục đích tận dụng ưu đãi thuế trong chuỗi cung ứng mà không cần phải sản xuất lại hoặc thay đổi xuất xứ hàng hóa.

>>>>> Học thêm C/O với: Khóa học chứng nhận xuất xứ hàng hóa

2. Khi Nào Doanh Nghiệp Được Cấp C/O Giáp Lưng? 

Không phải tất cả các hiệp định thương mại đều cho phép cấp C/O giáp lưng. Việc được phép cấp loại chứng từ này phụ thuộc vào quy định cụ thể của từng hiệp định FTA (Free Trade Agreement).

Dưới đây là một số hiệp định có quy định cho phép:

• Hiệp định ATIGA (ASEAN Trade in Goods Agreement – Form D): Cho phép cấp C/O giáp lưng giữa các nước ASEAN.
• Hiệp định ACFTA (ASEAN – Trung Quốc – Form E): Cho phép cấp trong nội khối và trung gian.
• Hiệp định AKFTA (ASEAN – Hàn Quốc – Form AK): Có điều khoản rõ về cấp giáp lưng.
• Hiệp định AJCEP (ASEAN – Nhật Bản – Form AJ): Cho phép, nhưng có quy định kỹ về nước tái xuất không được thay đổi hàng hóa quá nhiều.

Doanh nghiệp chỉ được cấp C/O giáp lưng nếu nước nơi doanh nghiệp nộp đơn xin cấp là quốc gia được phép cấp loại C/O này theo hiệp định tương ứng. Đồng thời, phải chứng minh rằng:

• Hàng hóa không trải qua gia công chế biến vượt quá mức tối thiểu (minimal operation) tại nước trung gian;
• C/O gốc còn hiệu lực và được nộp cùng hồ sơ xin cấp;
• Việc vận chuyển đảm bảo tuân thủ điều kiện “vận chuyển trực tiếp” hoặc “quá cảnh có kiểm soát”.

Việc hiểu và áp dụng chính xác từng hiệp định là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp không bị từ chối ưu đãi thuế.

3. Quy Trình Xin Cấp C/O Giáp Lưng – Từ Chuẩn Bị Hồ Sơ Đến Nhận Kết Quả

Việc xin cấp C/O giáp lưng tương tự như xin C/O thông thường, nhưng có thêm yêu cầu bắt buộc là phải có C/O gốc và chứng từ chứng minh lô hàng không thay đổi xuất xứ. Dưới đây là quy trình chi tiết:

Bước 1: Chuẩn Bị Hồ Sơ

• Đơn đề nghị cấp C/O theo mẫu quy định;
• C/O gốc (bản sao công chứng hoặc bản chính để đối chiếu);
• Vận đơn (B/L);
• Hóa đơn thương mại;
• Phiếu đóng gói (Packing List);
• Tờ khai hải quan hàng xuất khẩu (nếu có);

Tài liệu chứng minh hàng không bị thay đổi xuất xứ: biên bản niêm phong container, ảnh chụp container, cam kết không gia công.

Bước 2: Nộp Hồ Sơ

Doanh nghiệp nộp hồ sơ tại Phòng quản lý xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương (thường thông qua hệ thống eCoSys). Một số trường hợp có thể nộp qua các tổ chức được ủy quyền như VCCI hoặc Hiệp hội ngành nghề.

Bước 3: Thẩm Định và Cấp C/O

Cơ quan có thẩm quyền kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ, đối chiếu với quy định của hiệp định FTA và đưa ra quyết định cấp. Nếu đầy đủ, thời gian xử lý thường từ 2–3 ngày làm việc.

Bước 4: Nhận C/O

C/O giáp lưng có thể được trả bản giấy hoặc bản điện tử có mã xác thực (đối với các hiệp định đã áp dụng e-C/O).

Doanh nghiệp cần lưu trữ đầy đủ các chứng từ và sẵn sàng giải trình nếu cơ quan hải quan nước nhập khẩu yêu cầu.

>>>>> Xem thêm: Logistics xanh là gì 

4. Những Lưu Ý Pháp Lý Khi Cấp Và Sử Dụng C/O Giáp Lưng

Không ít doanh nghiệp bị từ chối C/O giáp lưng vì hiểu sai quy định hoặc không đáp ứng điều kiện bắt buộc. Dưới đây là một số điểm quan trọng cần tuân thủ:

• Không được gia công sâu tại nước trung gian: Nếu hàng hóa bị biến đổi bản chất, thì phải xin C/O mới thay vì giáp lưng.
• C/O gốc phải còn hiệu lực: Thời hạn này thường là 12 tháng kể từ ngày cấp (tùy hiệp định).
• Hàng hóa phải được vận chuyển trực tiếp: Tức là không bị chia nhỏ, không qua nhiều nước, không mở container.
• Kê khai trung thực: Mọi gian lận về xuất xứ có thể dẫn tới truy thu thuế, xử phạt, thậm chí cấm cấp C/O trong tương lai.

Pháp luật Việt Nam hiện hành (Nghị định 31/2018/NĐ-CP và Thông tư 05/2018/TT-BCT) vẫn là nền tảng chính cho việc quản lý xuất xứ và cấp C/O, trong đó có quy định về C/O giáp lưng. Doanh nghiệp nên theo dõi cập nhật pháp lý để tránh rủi ro bị từ chối hoặc vi phạm.

5. Thực Tiễn Ứng Dụng C/O Giáp Lưng Trong Doanh Nghiệp Xuất Nhập Khẩu

Thực tế, nhiều doanh nghiệp FDI hoặc doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng đa quốc gia sử dụng C/O giáp lưng để:

• Rút ngắn thời gian vận chuyển (chuyển hàng đến hub trung gian trước rồi phân phối);
• Giảm chi phí logistics và thuế quan;
• Đảm bảo quyền hưởng ưu đãi theo các hiệp định thương mại.

Ví dụ: Công ty A tại Việt Nam nhập vải từ Indonesia (Form D), sau đó chuyển sang Campuchia để may mặc, nhưng chỉ thực hiện thao tác cắt chỉ và đóng gói (không vượt quá mức chế biến tối thiểu). Công ty B tại Campuchia có thể xin cấp C/O giáp lưng (Form D) để xuất hàng sang Thái Lan và được hưởng ưu đãi thuế 0%.

Tuy nhiên, nếu tại Campuchia có thêm công đoạn thêu logo – vốn bị đánh giá là “chế biến đáng kể” – thì bắt buộc phải xin C/O gốc mới tại Campuchia, không thể cấp giáp lưng.

6. Cách Kiểm Tra, Xác Minh Và Sử Dụng C/O Giáp Lưng Tại Khâu Hải Quan

Khi làm thủ tục hải quan tại Việt Nam hoặc quốc gia nhập khẩu, việc chứng minh tính hợp lệ của C/O giáp lưng là bắt buộc để được áp thuế ưu đãi. Một số khâu kiểm tra thường gặp:

• Kiểm tra mã HS trên C/O và trên tờ khai phải khớp;
• Tên hàng, mô tả hàng hóa, số lượng, đơn vị tính khớp với chứng từ;
• Số tham chiếu C/O gốc được ghi đầy đủ trên C/O giáp lưng;
• Cơ quan cấp C/O giáp lưng phải là tổ chức được ủy quyền theo hiệp định.

Cơ quan hải quan có thể yêu cầu xác minh nguồn gốc qua văn bản gửi nước cấp C/O ban đầu hoặc qua hệ thống xác thực điện tử. Nếu phát hiện sai lệch hoặc nghi ngờ gian lận, có thể:

• Từ chối áp thuế ưu đãi;
• Truy thu thuế nhập khẩu;
• Chuyển hồ sơ sang thanh tra, điều tra xuất xứ hàng hóa.

Do vậy, doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ giữa bộ phận chứng từ và bộ phận logistics, đảm bảo hồ sơ đầy đủ và nhất quán trước khi xuất trình hải quan.

C/O giáp lưng là công cụ hữu hiệu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và chi phí thuế, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không hiểu rõ quy định. Một số khuyến nghị dành cho doanh nghiệp:

• Chỉ sử dụng C/O giáp lưng khi chắc chắn hàng hóa không thay đổi bản chất;
• Lưu giữ hồ sơ đầy đủ về quá trình vận chuyển và xử lý hàng hóa;
• Tìm hiểu kỹ từng hiệp định để đảm bảo được quyền cấp C/O giáp lưng;
• Thường xuyên cập nhật thay đổi từ Bộ Công Thương và các cơ quan cấp C/O;
• Tham khảo chuyên gia xuất nhập khẩu hoặc sử dụng dịch vụ khai báo chuyên nghiệp nếu chưa quen thủ tục.

Việc sử dụng đúng và hiệu quả C/O giáp lưng không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế cho doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay.

Hy vọng qua bài viết trên Xuất nhập khẩu Lê Ánh đã giúp bạn hiểu rõ về C/O giáp lưng, áp dụng phù hợp, hữu ích cho công việc của mình.

Xuất nhập khẩu Lê Ánh – Địa chỉ đào tạo xuất nhập khẩu thực tế số 1 Việt Nam. Chúng tôi đã tổ chức thành công các khóa học xuất nhập khẩu tại TPHCM & Hà Nội, khóa học logistics cơ bản - chuyên sâu, khóa học thanh toán quốc tế, khóa học khai báo hải quan điện tử chuyên sâu, Khóa học mua hàng quốc tế, khóa học sales xuất khẩu chuyên sâu, khóa học chứng nhận xuất xứ hàng hóa C/O hay khóa học báo cáo quyết toán hải quan , Khóa Học Khởi Nghiệp Kinh Doanh Xuất Nhập Khẩu, Khóa Học Chứng Từ Xuất Nhập Khẩu Logistics ...hướng dẫn thực hành và hỗ trợ cho hàng nghìn học viên, mang đến kiến thức và cơ hội làm việc trong ngành logistics và xuất nhập khẩu đến với đông đảo học viên trên cả nước.

Hotline: 0904.84.8855

Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội, TPHCM và online chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM