Container Lạnh (RF) Là Gì? Đặc Điểm Và Cách Sử Dụng Của Container Lạnh

Cùng xuất nhập khẩu Lê Ánh tìm hiểu container lạnh (RF) là gì, cấu tạo, đặc điểm, cách sử dụng và lưu ý khi vận hành. Hướng dẫn chi tiết cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu và logistics qua bài viết dưới đây.

→ Vận chuyển hàng đông lạnh, hàng mát hay dược phẩm bằng đường biển luôn đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối. Chỉ một sai lệch nhỏ trong cài đặt nhiệt độ, quy trình đóng hàng hoặc thao tác kỹ thuật cũng có thể khiến toàn bộ lô hàng trái cây, thủy sản hay dược phẩm trị giá lớn bị giảm chất lượng hoặc hư hỏng khi đến nơi.

→ Trong toàn bộ chuỗi cung ứng lạnh (Cold Chain), yếu tố quyết định sự an toàn và ổn định của hàng hóa chính là thiết bị chuyên dụng: Container lạnh (Reefer Container).

1. Container Lạnh (Reefer Container - RF) Là Gì?

Container lạnh - tên tiếng Anh là Reefer Container (hay viết tắt: RF) là một loại container chuyên dụng được tích hợp một hệ thống làm lạnh (Reefer Unit) khép kín, có khả năng kiểm soát nhiệt độ.

√ Mục đích cốt lõi của nó không phải là làm lạnh hàng hóa từ nhiệt độ thường, mà là để duy trì (maintain) một dải nhiệt độ, độ ẩm, và mức thông gió ổn định theo yêu cầu, bảo vệ chất lượng hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển.

√ Nhiều người mới vào nghề thường nhầm lẫn, cho rằng có thể đưa hàng nóng vào container lạnh để làm nguội. Đây là một quan niệm sai lầm, bởi hệ thống máy lạnh của container RF được thiết kế để duy trì nhiệt độ của hàng hóa đã được làm lạnh trước (pre-cooled), không phải là một kho cấp đông di động.

√ Trong chuỗi cung ứng, container lạnh dễ dàng được phân biệt với:

• Container thường (Dry Van): Chỉ là một "hộp sắt" kín, không có khả năng kiểm soát nhiệt độ.

• Container cách nhiệt (Insulated Container): Có lớp lót cách nhiệt nhưng không được trang bị hệ thống máy lạnh, thường dùng để vận chuyển hàng hóa cần giữ nhiệt ổn định trong thời gian ngắn.

√ Hệ thống làm lạnh của container RF là một thiết bị kỹ thuật cao, được sản xuất bởi các tên tuổi lớn trong ngành như Carrier Transicold, Thermo King, Daikin, và Starcool.

>> Xem thêm: Khoá học xuất nhập khẩu thực tế

2. Cấu Tạo Của Container Lạnh – Tại Sao Nó Lại Đặc Biệt?

Điều làm nên giá trị của một container lạnh không chỉ nằm ở hệ thống máy lạnh. Toàn bộ thiết kế của nó là một thể thống nhất, tối ưu cho việc duy trì nhiệt độ.

2.1 Phần Vỏ của Container Lạnh RF (The Box)

- Khác biệt hoàn toàn với container thường, vỏ của container lạnh là một cấu trúc kẹp tinh vi:

• Vách và Trần: Thay vì chỉ có một lớp thép, vách và trần cont lạnh có cấu tạo 3 lớp: Lớp vỏ ngoài (thường bằng nhôm hoặc thép), một lớp xốp Polyurethane (PU) dày ở giữa để cách nhiệt tuyệt đối, và một lớp vỏ bên trong.

• Vật liệu bên trong: Lớp vỏ bên trong thường được làm bằng thép không gỉ (stainless steel) hoặc nhôm. Lý do là các vật liệu này bền bỉ, dễ vệ sinh, và quan trọng nhất là đáp ứng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm (Food-Grade), không làm ô nhiễm hàng hóa.

2.2 Hệ Thống Làm Lạnh (Reefer Unit)

Đây là phần quan trọng nhất của Reefer containers, thường nằm ở một đầu (đầu có thể tháo rời để sửa chữa).

+ Nguồn điện: Hệ thống này cần nguồn điện 3 pha (thường là 380V hoặc 460V) để hoạt động. Nguồn điện này được cấp từ bãi container (depot), từ tàu (vessel), hoặc từ máy phát điện (genset) khi vận chuyển trên đường bộ.

+ Khả năng hoạt động: Máy lạnh không chỉ có khả năng làm lạnh (cooling) xuống dưới -30°C. Trong trường hợp vận chuyển hàng hóa (như dược phẩm) đến các vùng ôn đới vào mùa đông (nơi nhiệt độ bên ngoài có thể xuống dưới 0°C), hệ thống này còn có khả năng hâm nóng (heating) để duy trì nhiệt độ cài đặt (ví dụ: +5°C).

2.3 Sàn Chữ T (T-Floor) – Chi Tiết Kỹ Thuật Then Chốt

Nếu bạn mở một container lạnh, bạn sẽ thấy sàn không phẳng mà có các thanh nhôm chạy dọc, nhô lên, tạo thành hình chữ "T".

♦ Tại sao là sàn chữ T? Đây không phải thiết kế để chống trượt. Đây là một Hệ thống phân phối gió từ dưới lên.

♦ Nguyên lý hoạt động: Không khí lạnh từ máy lạnh không thổi trực tiếp vào hàng hóa. Nó được thổi với áp suất cao, ép xuống bên dưới các rãnh của sàn chữ T. Từ đó, luồng khí lạnh này len lỏi và phân phối đều từ dưới sàn, đi ngược lên trên qua toàn bộ kiện hàng, sau đó được hút trở về máy lạnh ở phía trên (gần trần) để làm lạnh lại.

♦ Sàn chữ T chính là yếu tố bắt buộc không khí lạnh phải đi một hành trình dài và tiếp xúc với toàn bộ khối hàng, đảm bảo hàng hóa được làm mát đồng đều. Đây cũng là lý do tại sao cách xếp hàng (để chừa đường cho gió lùa qua) lại quan trọng đến vậy.

>> Xem thêm: Container Là Gì? Thông Tin Đầy Đủ Về Container

•  Bulk Container Là Gì? Ứng Dụng Trong Vận Chuyển Hàng Rời

3. Thông Số Kỹ Thuật Các Loại Container Lạnh Phổ Biến

Dưới đây là thông số kỹ thuật tham khảo cho các loại container lạnh phổ biến nhất, giúp người gửi hàng (shipper) lên kế hoạch đóng hàng và tính toán tải trọng.

- Container Lạnh 40' RF (40' Reefer)

- Container Lạnh 40' HR (40' High Cube Reefer)

Đây là loại container lạnh được ưa chuộng nhất hiện nay vì có chiều cao vượt trội, cho phép đóng được nhiều hàng hơn.

4. Nguyên Lý Vận Hành Cốt Lõi: Hàng Đông (Frozen) và Hàng Mát (Chilled)

Đây là phần kiến thức thực chiến quan trọng nhất. Một lô hàng bị hỏng thường không phải do máy lạnh lỗi, mà do người gửi hàng đã áp dụng sai nguyên tắc xếp hàng, vì hàng đông và hàng mát là hai thế giới hoàn toàn khác nhau.

4.1 Đối Với Hàng Đông Lạnh (Frozen Cargo - Thường dưới -10°C)

• Sản phẩm điển hình: Thịt, cá, hải sản đông lạnh, kem...

• Mục đích: Giữ hàng hóa ở trạng thái "đá" (đã đông). Như đã nhấn mạnh, container RF không phải là kho cấp đông. Hàng hóa BẮT BUỘC phải được làm lạnh xuống nhiệt độ yêu cầu (ví dụ: -18°C) trước khi được đưa vào container.

• Xếp hàng thành một khối đặc (block stowage). Hàng hóa được xếp khít vào nhau, khít vào tường, không cần chừa kẽ hở giữa các thùng.

• Tại sao? Vì hàng đã đông cứng, không còn "thở" hay sinh nhiệt. Luồng gió lạnh từ sàn chữ T chỉ cần "bao bọc" xung quanh khối hàng như một "lớp chăn lạnh" để ngăn nhiệt từ bên ngoài xâm nhập.

→ Thông Gió (Ventilation): PHẢI ĐÓNG (Cài đặt = 0 CBM/Hour).

• Tuyệt đối không được mở thông gió. Việc mở thông gió sẽ hút không khí nóng và ẩm từ bên ngoài vào. Hơi ẩm này sẽ ngay lập tức bị đóng tuyết trên dàn lạnh, làm tắc nghẽn luồng gió và buộc máy lạnh phải chuyển sang chế độ xả đá liên tục, gây ảnh hưởng đến nhiệt độ của lô hàng.

4.2 Đối Với Hàng Mát (Chilled Cargo - Thường trên 0°C)

♦ Sản phẩm điển hình: Rau, củ, quả, hoa tươi... Đây là hàng hóa "còn sống" và vẫn "thở" (respiring cargo).

♦ Mục đích: Giữ hàng ở trạng thái "ngủ", làm chậm quá trình hô hấp và chín tự nhiên.

♦ Khi xếp hàng PHẢI chừa kẽ hở. Các thùng carton phải có lỗ thông gió.

♦ Vạch Đỏ (Red Line / Load Line): Trên thành container lạnh luôn có một vạch đỏ. TUYỆT ĐỐI không được xếp hàng vượt quá vạch đỏ này.

♦ Hàng rau củ còn tươi sẽ sinh nhiệt, sinh khí CO2 và Ethylene (khí làm chín). Luồng gió lạnh từ sàn chữ T cần phải luồn lách qua bên trong từng thùng hàng để "rửa" (wash) các khí này và tản nhiệt do hàng sinh ra.

♦ Xếp hàng quá vạch đỏ sẽ làm cản đường gió hồi. Khi đó, máy lạnh sẽ bị "đánh lừa" (vì gió lạnh vừa thổi ra đã bị cản và quay về ngay), nó nghĩ rằng container đã đủ lạnh và giảm công suất, trong khi phần hàng ở cuối container đang bị "nóng" và "ngạt" dần.

→ Thông Gió (Ventilation): BẮT BUỘC MỞ.

Tại sao? Phải mở thông gió (cài đặt theo CBM/giờ, tùy loại hàng) để đẩy khí CO2/Ethylene ra ngoài và hút khí tươi (O2) có kiểm soát vào. Nếu đóng vent, hàng sẽ "tự ngạt" (suffocate) và chín nẫu rất nhanh.

5. Quy Trình Vận Hành Và Sử Dụng Container Lạnh

Để đảm bảo an toàn cho lô hàng, người gửi hàng (shipper) phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình 5 bước sau:

♦ Bước 1: Booking và yêu cầu kỹ thuật (Với Hãng Tàu)

• Khi đặt chỗ (booking) với hãng tàu, bạn không chỉ yêu cầu "1 cont 40'RF". Bạn phải cung cấp thông tin kỹ thuật chính xác:
• Nhiệt độ cài đặt (Set Temperature): Ghi rõ âm hay dương (ví dụ: -18°C hay +5°C).
• Cài đặt Thông gió (Ventilation Setting): Chỉ định rõ (ví dụ: 15 CBM/Hour cho hàng thanh long, hoặc 0 CBM/Hour cho hàng cá đông).
• Cài đặt Độ ẩm (Humidity Setting): Một số máy lạnh đời mới cho phép kiểm soát độ ẩm (ví dụ: 85-90% cho hàng rau).

♦ Bước 2: Kiểm Tra Cont Rỗng (Tại Depot)

• Trước khi container được kéo về kho của bạn, hãy yêu cầu một biên bản kiểm tra hoặc cử người có chuyên môn kiểm tra:
• Yêu cầu hãng tàu/depot cung cấp biên bản PTI (Pre-Trip Inspection). Đây là biên bản xác nhận container đã được kiểm tra (cắm điện, chạy thử, kiểm tra cảm biến) và hệ thống máy lạnh hoạt động tốt. Đây là một bằng chứng pháp lý quan trọng.
• Vệ sinh: Container phải sạch, khô, và quan trọng nhất là không mùi. Mùi của lô hàng trước (ví dụ: sầu riêng) có thể ám vào lô hàng sau (ví dụ: dược phẩm) và gây hỏng hàng.
• Kiểm tra vật lý: Sàn T-floor phải sạch, không móp méo. Cửa và gioăng cao su (door gasket) phải kín tuyệt đối để tránh không khí lọt vào.

♦ Bước 3: Chuẩn Bị Hàng & Đóng Hàng (Stuffing)

Đây là bước của shipper và quyết định phần lớn sự thành công:

• Làm lạnh hàng trước (Pre-cooling): Hàng hóa PHẢI được làm lạnh xuống nhiệt độ yêu cầu trước khi đóng vào container.
• Làm lạnh cont trước: Yêu cầu depot cắm điện cho container chạy đạt nhiệt độ cài đặt trước khi mở cửa để bắt đầu đóng hàng.
• Quy tắc đóng hàng: Tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc cho hàng Mát / Đông ở trên. Đóng hàng nhanh, hiệu quả, hạn chế tối đa thời gian mở cửa container.

♦ Bước 4: Vận Hành Và Giám Sát Container Lạnh (Reefer containers)

Vận hành và giám sát Container lạnh (Reefer Container)

√ Tại bãi hoặc trên tàu: Container lạnh luôn được cắm điện liên tục và theo dõi 24/7 để đảm bảo duy trì đúng nhiệt độ cài đặt.

√ Khi vận chuyển đường bộ: Container cần được cấp điện bằng máy phát điện kẹp (Genset), giúp hệ thống lạnh hoạt động ổn định trong suốt quá trình di chuyển từ kho đến cảng.

√ Data Logger (Bộ ghi dữ liệu): Tất cả container RF đều được trang bị "hộp đen". Nó ghi lại nhiệt độ, độ ẩm, cài đặt, thời gian xả đá... 24/7. Đây là bằng chứng pháp lý quan trọng nhất và không thể chối cãi nếu có tranh chấp, khiếu nại bảo hiểm về chất lượng hàng hóa.

Container lạnh (RF) - Reefer Container đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng lạnh, đảm bảo hàng thực phẩm, nông sản, thủy sản hay dược phẩm luôn được bảo quản đúng tiêu chuẩn trong suốt hành trình vận chuyển.

→ Hiểu rõ đặc điểm kỹ thuật, cách cài đặt, vận hành và giám sát container lạnh giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí và bảo vệ chất lượng hàng hóa.

→ Với sự phát triển mạnh của thương mại quốc tế, năng lực sử dụng và quản lý container lạnh không chỉ là yêu cầu nghiệp vụ, mà là lợi thế cạnh tranh quan trọng cho mọi doanh nghiệp xuất nhập khẩu và logistics.

Xuất nhập khẩu Lê Ánh không chỉ là đơn vị đào tạo khóa học xuất nhập khẩu thực tế cho người mới bắt đầu, trung tâm tập trung đào tạo chuyên sâu giúp học viên nâng cao chuyên môn ở từng vị trí công việc cụ thể thông qua các khóa học chuyên sâu như: 

+ Khóa học Khai báo Hải quan

+ Khóa Học Báo cáo Quyết toán Hải quan

+ Khóa học Chứng nhận Xuất xứ Hàng hóa (Khóa học C/O)

+ Khóa học Thanh toán Quốc tế

+ Khóa học Mua hàng Thực chiến

+ Khóa Học Sale Xuất khẩu- Nghệ thuật Bán hàng Quốc tế

+ Khóa học Chứng từ Xuất nhập khẩu & Logistics

+ Khóa học Khởi nghiệp Kinh doanh Xuất nhập khẩu

+ Khóa học Tra mã HS

+ Khóa học Sale Logistics

+ Khóa Học Ôn thi Chứng chỉ CDCS

+ Khóa học Xuất nhập khẩu Thực tế dành cho Doanh nghiệp (Inhouse)

Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về các khóa học xuất nhập khẩu ở TPHCM, Hà Nội và học online: 0904.84.8855

Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội, TPHCM và học online chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM