Telex Release Bill of Lading (B/L) Là Gì? Quy Trình, Ưu Nhược Điểm
Trong hoạt động vận tải quốc tế, Telex Release Bill of Lading (B/L) là một hình thức phát hành chứng từ linh hoạt, giúp người nhận hàng có thể lấy hàng nhanh mà không cần trình bản gốc. Đây là phương án được nhiều doanh nghiệp lựa chọn để rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí chuyển phát chứng từ và hạn chế rủi ro thất lạc vận đơn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ Telex Release Bill of Lading (B/L) là gì?, quy trình xử lý, ưu nhược điểm và những lưu ý quan trọng khi sử dụng Telex Release B/L.
>>>>> Xem thêm: Nội dung chi tiết của một Vận đơn (Bill of lading)
1. Telex Release B/L Là Gì?
Nhiều người lầm tưởng Telex Release là một loại vận đơn. Tuy nhiên, chính xác hơn, Telex Release không phải là một loại B/L, mà là một phương thức để giải phóng hàng hóa mà không cần đến vận đơn gốc.
Hãy tưởng tượng thế này: Bạn chuyển tiền cho người thân ở tỉnh khác. Thay vì gửi tiền mặt qua bưu điện (giống như gửi B/L gốc), bạn ra ngân hàng và yêu cầu thực hiện một lệnh chuyển tiền. Ngân hàng của bạn sẽ gửi một "bức điện" (message) tới chi nhánh ở tỉnh kia, xác nhận rằng bạn đã nộp tiền. Người thân của bạn chỉ cần mang CMND ra chi nhánh đó là có thể nhận tiền ngay lập tức.
Telex Release hoạt động tương tự. Đó là một thông điệp điện tử (ngày xưa dùng máy telex, nay là email hoặc qua hệ thống nội bộ) được văn phòng hãng tàu ở cảng xếp hàng (Port of Loading) gửi cho văn phòng của họ ở cảng dỡ hàng (Port of Discharge). Bức điện này xác nhận rằng: "Người gửi hàng (Shipper) đã xuất trình và nộp lại bộ vận đơn gốc cho chúng tôi. Hãy giải phóng lô hàng cho người nhận hàng (Consignee) mà không cần họ trình B/L gốc."

Telex Release và Surrendered B/L: Mối Quan Hệ Khăng Khít
Bạn sẽ thường nghe hai thuật ngữ này đi đôi với nhau. Chúng là hai mặt của một quá trình:
Surrendered B/L: Là hành động người gửi hàng (Shipper) nộp lại (surrender) bộ vận đơn gốc cho hãng tàu tại cảng đi.
Vận đơn sau khi được nộp lại sẽ được đóng dấu "SURRENDERED", chứng thực rằng nó không còn giá trị lưu thông.
Telex Release: Là hệ quả của hành động trên. Sau khi nhận B/L đã surrendered, hãng tàu mới thực hiện việc gửi điện giải phóng hàng (telex release).
Tóm lại: Phải có Surrendered B/L thì mới có Telex Release.
2. Quy Trình Thực Hiện Telex Release Chi Tiết (Từ A-Z)
Quy trình này gồm 5 bước rõ ràng, liên quan đến 4 bên: Người gửi hàng (Shipper), Người nhận hàng (Consignee), Hãng tàu tại cảng đi, và Hãng tàu tại cảng đến.
Bước 1: Shipper Gửi Yêu Cầu và Nộp Lại Vận Đơn Gốc
Sau khi hàng đã lên tàu và Shipper nhận được bộ B/L gốc từ hãng tàu, nếu muốn sử dụng hình thức Telex Release, Shipper cần:
Chuẩn bị một văn bản yêu cầu làm Telex Release.
Mang đầy đủ bộ 3 bản vận đơn gốc đến văn phòng hãng tàu/forwarder đã phát hành B/L.
Nộp lại (surrender) bộ B/L này. Hãng tàu sẽ đóng dấu "SURRENDERED" lên B/L.
Bước 2: Shipper Thanh Toán Phí Telex Release
Hãng tàu sẽ thu một khoản phí cho dịch vụ này, gọi là phí Telex Release. Shipper có trách nhiệm thanh toán khoản phí này để hãng tàu tiến hành các bước tiếp theo. Mức phí này thay đổi tùy hãng tàu.
Bước 3: Hãng Tàu Cảng Đi Gửi Điện Giải Phóng Hàng
Sau khi đã nhận đủ B/L gốc và phí, văn phòng hãng tàu tại cảng xếp hàng (POL) sẽ soạn một thông điệp điện tử và gửi cho văn phòng đại lý của họ tại cảng dỡ hàng (POD). Nội dung thông điệp xác nhận lô hàng đã được giải phóng bằng điện.
Bước 4: Shipper Thông Báo Cho Consignee
Shipper nên gửi cho Consignee bản scan của B/L đã được đóng dấu "SURRENDERED" để làm bằng chứng và để Consignee có thông tin cần thiết cho việc nhận hàng.
Bước 5: Consignee Nhận Hàng Tại Cảng Đến
Khi hàng đến, Consignee chỉ cần mang giấy giới thiệu, CMND/CCCD và bản copy của B/L đến văn phòng hãng tàu tại cảng đến. Hãng tàu sẽ kiểm tra hệ thống, xác nhận có điện giải phóng hàng và tiến hành cấp Lệnh giao hàng (Delivery Order - D/O). Consignee dùng D/O này để làm thủ tục hải quan và nhận hàng.

3. "Bàn Cân" Lợi Ích và Rủi Ro: Khi Nào Nên Dùng Telex Release?
Phương thức nào cũng có hai mặt. Hiểu rõ ưu và nhược điểm sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.
Ưu Điểm Vượt Trội
Nhanh Chóng & Kịp Thời: Đây là lợi ích lớn nhất. Consignee có thể nhận hàng ngay khi tàu cập cảng mà không phải chờ đợi B/L gốc, đặc biệt hữu ích cho các tuyến vận chuyển ngắn ngày (ví dụ: nội Á).
Tiết Kiệm Chi Phí Chuyển Phát: Doanh nghiệp không phải tốn chi phí và thời gian để gửi bộ chứng từ gốc qua các dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế (như DHL, FedEx) vốn khá đắt đỏ.
Tránh Rủi Ro Mất Mát Chứng Từ: Việc gửi chứng từ qua lại luôn tiềm ẩn rủi ro thất lạc. Telex Release loại bỏ hoàn toàn rủi ro này.
Tránh Các Chi Phí Phạt: Nhận hàng nhanh giúp tránh được các chi phí phát sinh không đáng có như phí lưu container tại bãi (DEM), phí lưu bãi của cảng (Storage).
Những Nhược Điểm & Rủi Ro Cần Cân Nhắc
Rủi Ro An Toàn Thanh Toán: Một khi điện giải phóng hàng đã được gửi đi, quá trình này không thể đảo ngược. Shipper sẽ mất quyền kiểm soát lô hàng. Nếu Consignee chưa thanh toán đủ tiền hàng, Shipper sẽ đối mặt với nguy cơ mất trắng cả tiền lẫn hàng.
Tốn Phí Dịch Vụ: Bản thân dịch vụ Telex Release có một khoản phí riêng, đôi khi có thể cao hơn cả phí chuyển phát nhanh chứng từ cho các tuyến đi xa.
Không Thể Chuyển Nhượng: Vận đơn Surrendered không có giá trị chuyển nhượng bằng cách ký hậu như B/L gốc. Nó chỉ có thể giao hàng cho đích danh người nhận trên B/L.
Hạn Chế Chấp Nhận: Một số quốc gia hoặc một số ngân hàng (đặc biệt trong các giao dịch Thư tín dụng - L/C) không chấp nhận hình thức này và yêu cầu phải có B/L gốc để làm thủ tục.
Vậy, Khi Nào Nên Dùng Telex Release Bill Of Lading (B/L)?
NÊN SỬ DỤNG KHI NÀO? |
CẦN THẬN TRỌNG KHI NÀO? |
Tuyến đường vận chuyển ngắn (dưới 10-15 ngày). |
Giao dịch lần đầu, đối tác chưa đủ tin cậy. |
Shipper và Consignee có mối quan hệ làm ăn lâu dài, tin tưởng. |
Phương thức thanh toán là L/C yêu cầu B/L gốc. |
Hàng hóa không có giá trị quá cao. |
Người mua chưa thanh toán 100% tiền hàng. |
Hai bên là công ty mẹ - công ty con. |
Luật pháp nước nhập khẩu không cho phép hình thức này. |
4. So Sánh Telex Release với Original B/L và Sea Waybill
Để có cái nhìn tổng quan, hãy đặt 3 hình thức này lên bàn cân so sánh.
Tiêu Chí |
Telex Release (Surrendered B/L) |
Original B/L (Vận Đơn Gốc) |
Sea Waybill (Giấy Gửi Hàng đường biển) |
Hình Thức |
Thông điệp điện tử (sau khi B/L gốc đã được nộp lại). |
Bộ chứng từ gốc bằng giấy, có thể cầm tay. |
Một loại biên nhận, không có B/L gốc được phát hành. |
Chức Năng |
Chứng từ nhận hàng. |
Chứng từ sở hữu hàng hóa, có thể giao dịch, chuyển nhượng. |
Chỉ là biên lai gửi hàng, không có tính sở hữu. |
Tính An Toàn |
Trung bình. Shipper kiểm soát đến khi nộp B/L. |
Cao nhất. Ai cầm B/L gốc thì người đó sở hữu hàng. |
Thấp. Hàng tự động giao cho người nhận có tên trên bill. |
Tốc Độ Nhận Hàng |
Nhanh. |
Chậm (phụ thuộc tốc độ chuyển phát chứng từ). |
Rất nhanh (gần như tức thời). |
Chi Phí |
Phí Telex Release + Phí B/L. |
Phí phát hành B/L + Phí chuyển phát nhanh. |
Chỉ có phí phát hành Sea Waybill. |
Khả Năng Chuyển Nhượng |
Không. |
Có (bằng cách ký hậu). |
Không. |
Phù Hợp Khi |
Cần nhanh, đối tác tin cậy, tuyến ngắn. |
Cần an toàn tuyệt đối, thanh toán L/C, hàng giá trị cao. |
Đối tác cực kỳ tin cậy (công ty mẹ-con), cần tốc độ tối đa. |
Telex Release Bill of Lading là một công cụ cực kỳ hữu hiệu trong logistics hiện đại, giúp cân bằng giữa tốc độ và sự kiểm soát. Nó không tốt hơn hay tệ hơn Vận đơn gốc, mà nó là một lựa chọn chiến lược cho những tình huống phù hợp.
Bằng cách hiểu rõ bản chất, quy trình và những rủi ro tiềm ẩn, bạn có thể tự tin sử dụng Telex Release để tối ưu hóa chuỗi cung ứng, tiết kiệm chi phí và nâng cao sự hài lòng cho đối tác của mình. Hãy luôn là một nhà xuất nhập khẩu thông thái, lựa chọn đúng công cụ cho đúng mục đích.
Xuất nhập khẩu Lê Ánh không chỉ là đơn vị đào tạo khóa học xuất nhập khẩu thực tế cho người mới bắt đầu, trung tâm tập trung đào tạo chuyên sâu giúp học viên nâng cao chuyên môn ở từng vị trí công việc cụ thể thông qua các khóa học chuyên sâu như:
+ Khóa học Thanh toán Quốc tế Chuyên sâu
+ Khóa học Xuất nhập khẩu Thực tế dành cho Doanh nghiệp (Inhouse)
+ Khóa học Mua hàng Quốc tế Thực chiến
+ Khóa Học Sale Xuất Khẩu Chuyên Sâu - Nghệ Thuật Bán Hàng Quốc Tế
+ Khóa Học Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Chuyên Sâu
+ Khóa học Khai báo Hải quan Chuyên sâu
+ Khóa học chứng từ Xuất nhập khẩu & Logistics chuyên sâu
+ Khóa học Chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)
+ Khóa học Khởi nghiệp Kinh doanh Xuất nhập khẩu
+ Khóa học tra mã HS chuyên sâu
Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về các khóa học xuất nhập khẩu tại TPHCM, Hà Nội và học online: 0904.84.8855
Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học hành chính nhân sự chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.
Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM