Có Nên Học Chứng Chỉ Khai Báo Hải Quan Không?

[Trung tâm Xuất nhập khẩu Lê Ánh CHƯA TỔ CHỨC HỌC VÀ THI CHỨNG CHỈ NGHIỆP VỤ KHAI BÁO HẢI QUAN, bài viết dưới đây chỉ đưa tin liên quan để người đọc tham khảo. Nếu bạn muốn học và làm về nghiệp vụ khai báo hải quan thực tế trên Ecus/Vnaccs, bạn có thể tham khảo thông tin khóa học tại: Khóa học khai báo hải quan]

Ngành Xuất nhập khẩu – Logistics đang phát triển mạnh mẽ, kéo theo nhu cầu lớn về nhân sự am hiểu nghiệp vụ hải quan.

Trong quá trình tuyển dụng, chứng chỉ khai báo hải quan (hay chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan do Cục Hải quan cấp) thường được xem là “tấm vé vàng” để khẳng định năng lực và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.

Tuy nhiên, không ít người vẫn băn khoăn: Liệu chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan có thực sự cần thiết cho tất cả ứng viên? Đầu tư thời gian và chi phí để học có thật sự xứng đáng?

Bài viết sau, Xuất nhập khẩu Lê Ánh sẽ phân tích khách quan về giá trị thực tế của chứng chỉ khai báo hải quan, dựa trên quy định pháp lý mới nhất và kinh nghiệm thực tế trong ngành, giúp bạn xác định đây là điều kiện “cần” hay “đủ” cho lộ trình sự nghiệp của mình.

I. Hiểu Đúng Bản Chất Chứng Chỉ Khai Báo Hải Quan

Trước khi quyết định có nên học chứng chỉ khai báo hải quan hay không, điều quan trọng nhất là phải hiểu đúng và đủ bản chất của chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan này.

Sự nhầm lẫn ngay từ bước đầu tiên có thể dẫn đến những quyết định sai lầm.

1. Phân biệt "Chứng chỉ nghiệp vụ" và "Chứng chỉ khóa học"

Đây là điểm mà rất nhiều người mới tìm hiểu thường mắc phải. Bạn cần phân biệt rõ ràng:

Chứng chỉ hoàn thành khóa học: Là giấy chứng nhận/chứng chỉ do các trung tâm đào tạo (như Xuất nhập khẩu Lê Ánh) cấp sau khi bạn hoàn thành một khóa học nghiệp vụ khai báo hải quan. Chứng từ này ghi nhận quá trình học tập, trang bị kiến thức của bạn và có giá trị khi bạn đi phỏng vấn xin việc.

Chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan: Là văn bằng có giá trị pháp lý cao nhất, do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cấp sau khi thí sinh vượt qua kỳ thi cấp quốc gia, công nhận bạn là vượt qua kỳ thi và đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

2. Cơ sở pháp lý quyết định giá trị của chứng chỉ

Giá trị của chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan được quy định trực tiếp trong các văn bản pháp luật của Nhà nước, cụ thể:

Luật Hải quan 2014 (Điều 20): Quy định rõ ràng rằng, một trong những điều kiện BẮT BUỘC để trở thành nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan là phải "Có chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan". Nếu không đáp ứng điều kiện này, cá nhân sẽ không được phép đứng tên và ký trên tờ khai hải quan với tư cách nhân viên của một đại lý hải quan.

Thông tư 22/2019/TT-BTC của Bộ Tài chính: Đặt ra khung pháp lý chung về điều kiện dự thi, các môn thi và những quy định gốc liên quan đến kỳ thi.

Quyết định 737/QĐ-TCHQ của Tổng cục Hải quan: Ban hành Quy chế tổ chức thi, chi tiết hóa các quy định trong Thông tư, thống nhất quy trình thực hiện trên toàn quốc.

Như vậy, chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan là một chứng chỉ hành nghề được pháp luật công nhận, đóng vai trò then chốt cho một số vị trí công việc nhất định trong ngành.

II. Đánh Giá Khách Quan: Có Nên Học Chứng Chỉ Khai Báo Hải Quan Không?

Việc theo học chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan chỉ thực sự mang lại giá trị tối ưu khi phù hợp với mục tiêu và giai đoạn sự nghiệp của mỗi cá nhân.

1. Các Trường Hợp Nên Ưu Tiên Theo Học

Đầu tư vào việc học và thi chứng chỉ là một quyết định chiến lược đối với các nhóm đối tượng sau:

Người có định hướng trở thành Nhân viên Đại lý Hải quan: Đây là yêu cầu bắt buộc và không có lựa chọn thay thế. Chứng chỉ là điều kiện cần và đủ để một cá nhân có thể hành nghề và phát triển sự nghiệp lâu dài tại các công ty dịch vụ đại lý hải quan.

Nhân sự Xuất nhập khẩu tại các Doanh nghiệp, Tập đoàn lớn: Dù không phải là yêu cầu bắt buộc về mặt pháp lý, việc sở hữu chứng chỉ mang lại lợi thế chuyên môn vượt trội. Người có chứng chỉ sẽ đủ năng lực làm việc trực tiếp với cơ quan hải quan, tự xử lý các lô hàng phức tạp, kiểm soát nhà cung cấp dịch vụ và tham mưu cho cấp quản lý về các giải pháp tối ưu chi phí, giảm thiểu rủi ro.

Cá nhân muốn thăng tiến lên các vị trí Quản lý: Để điều hành một đội ngũ xuất nhập khẩu, kiến thức sâu rộng và có hệ thống về nghiệp vụ hải quan là vô cùng cần thiết. Chứng chỉ này trang bị nền tảng vững chắc để người quản lý có thể kiểm soát chất lượng công việc, đào tạo nhân viên và đưa ra các quyết định mang tính chiến lược.

2. Các Trường Hợp Có Thể Cân Nhắc Lộ Trình Phù Hợp Hơn

Trong một số tình huống, việc theo học chứng chỉ khai báo hải quan ngay lập tức có thể chưa phải là lựa chọn tối ưu:

Sinh viên mới tốt nghiệp, chưa có kinh nghiệm thực tế: Giai đoạn 1-2 năm đầu sau khi ra trường, các nhà tuyển dụng thường ưu tiên kinh nghiệm làm việc thực tế. Việc tập trung tìm kiếm cơ hội thực tập hoặc làm việc ở các vị trí khởi điểm để tích lũy kinh nghiệm, cọ xát với quy trình thực tế thường được khuyến khích. Sau khi đã có nền tảng kinh nghiệm, việc học chứng chỉ sẽ trở nên thuận lợi và giá trị hơn.

Nhân sự đang làm việc tại các vị trí chuyên môn hẹp: Đối với các vị trí như Kinh doanh Logistics, Điều phối hiện trường, Giao nhận..., công việc hàng ngày có thể không yêu cầu kiến thức quá chuyên sâu về luật hải quan. Việc trau dồi các kỹ năng trực tiếp phục vụ công việc như kỹ năng bán hàng, đàm phán, quản lý vận tải... có thể mang lại hiệu quả tức thì hơn. Việc học chứng chỉ nên được cân nhắc khi cá nhân có định hướng chuyển sang bộ phận nghiệp vụ hoặc phát triển lên các vai trò quản lý tổng thể.

Người từ ngành khác muốn chuyển sang lĩnh vực Xuất nhập khẩu: Việc tham gia một khóa học bài bản và thi đỗ chứng chỉ là phương pháp hiệu quả nhất để hệ thống hóa kiến thức, đồng thời tạo ra một minh chứng thuyết phục về năng lực và sự đầu tư nghiêm túc với ngành nghề trước nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, trường hợp này cần học nghiệp vụ trước và đầu tư kiến thức đủ "cứng" và "vững" nghiệp vụ trước khi chuẩn bị cho kỳ thi. 

III. Những Lợi Ích Trọng Yếu Khi Sở Hữu Chứng Chỉ Nghiệp Vụ Khai Hải Quan

Đối với các cá nhân xác định theo đuổi con đường chuyên môn sâu, chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan sẽ mang lại những giá trị to lớn và bền vững.

Nâng Cao Toàn Diện Năng Lực Chuyên Môn: Quá trình ôn thi đòi hỏi người học phải nghiên cứu một cách hệ thống toàn bộ kiến thức cốt lõi của ngành, từ hệ thống pháp luật hải quan, các hiệp định thương mại tự do (FTA), chính sách thuế, đến các nghiệp vụ phức tạp như phân loại hàng hóa (mã HS), trị giá hải quan và xuất xứ hàng hóa (C/O).

Mở Rộng Cơ Hội Nghề Nghiệp: Chứng chỉ là sự khẳng định uy tín về năng lực, giúp ứng viên tự tin ứng tuyển vào các công ty hàng đầu, từ đại lý hải quan, công ty logistics, đến các tập đoàn sản xuất, thương mại lớn. Chứng chỉ này cũng là một lợi thế rõ rệt cho các vị trí đòi hỏi chuyên môn cao như Chuyên viên Tuân thủ (Compliance Specialist).

Gia Tăng Thu Nhập và Uy Tín Cá Nhân: Thực tế cho thấy, mặt bằng thu nhập của các nhân sự có chứng chỉ khai báo hải quan thường ở mức cao hơn so với các vị trí tương đương. Hơn nữa, chứng chỉ còn giúp xây dựng uy tín cá nhân, tạo sự tin tưởng từ doanh nghiệp, đối tác và cả cơ quan hải quan trong quá trình làm việc.

Đóng Góp Giá Trị Trực Tiếp Cho Doanh Nghiệp: Một nhân sự am hiểu sâu sắc về nghiệp vụ hải quan sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý, tránh các sai sót dẫn đến phạt hành chính hoặc truy thu thuế; đồng thời có thể tư vấn các giải pháp tối ưu chi phí thông qua việc tận dụng các ưu đãi thuế quan.

>>>>> Xem thêm: 

• Chứng Chỉ Nghiệp Vụ Khai Hải Quan Là Gì? Có Giá Trị Ra Sao?
• Thủ Tục Hải Quan Hàng Nhập Chính Ngạch Gồm Những Gì?
• Triển Khai Hệ Thống Thông Quan Điện Tử - Ecus6
• Bộ Chứng Từ Làm Thủ Tục Hải Quan Đầy Đủ Gồm Những Gì?

IV. Lộ Trình Thi Cấp Chứng Chỉ Theo Quy Định Hiện Hành

Để chinh phục thành công chứng chỉ, người dự thi cần nắm vững các quy định cốt lõi từ Thông tư 22/2019/TT-BTC và Quyết định 737/QĐ-TCHQ.

1. Điều Kiện Dự Thi:

Thí sinh cần đáp ứng đồng thời các điều kiện:

Là công dân Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

Có bằng tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên thuộc một trong các chuyên ngành: Kinh tế, Luật, Kỹ thuật.

2. Nội Dung, Hình Thức Thi và Các Trường Hợp Miễn Thi:

Kỳ thi được tổ chức theo hình thức trắc nghiệm trên máy tính, bao gồm 3 môn:

• Môn 1: Pháp luật về hải quan.
• Môn 2: Kỹ thuật nghiệp vụ ngoại thương.
• Môn 3: Kỹ thuật nghiệp vụ hải quan.

Lưu ý về các trường hợp miễn thi (theo Quyết định 737/QĐ-TCHQ):

• Miễn thi Môn 1: Đối với người đã tốt nghiệp chuyên ngành hải quan.
• Miễn thi Môn 2: Đối với người đã tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế ngoại thương, thương mại quốc tế, kinh tế đối ngoại.

Một số trường hợp công chức, viên chức ngành hải quan có thể được xem xét miễn thi cả 2 môn trên theo quy định cụ thể.

3. Hồ Sơ Đăng Ký Dự Thi:

Hồ sơ thường bao gồm: Phiếu đăng ký dự thi theo mẫu, bản sao có chứng thực bằng tốt nghiệp, ảnh 3x4cm và bản sao CCCD/CMND. Người dự thi cần theo dõi thông báo chính thức từ website của Tổng cục Hải quan để cập nhật lịch thi và hướng dẫn chi tiết nhất.

V. Giải Đáp Các Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về Chứng Chỉ Hải Quan

Dưới đây là tổng hợp những băn khoăn phổ biến nhất mà tôi thường nhận được trong quá trình tư vấn và giảng dạy.

Thi chứng chỉ khai báo hải quan có khó không?

Trả lời: Khó. Tỷ lệ đỗ toàn bộ các môn trong một kỳ thi không cao. Đặc biệt môn Kỹ thuật nghiệp vụ hải quan đòi hỏi kiến thức rất sâu và rộng. Tuy nhiên, điều này không phải là bất khả thi nếu bạn có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư thời gian ôn luyện nghiêm túc và có phương pháp học tập đúng đắn.

Chi phí học và thi chứng chỉ khoảng bao nhiêu?

Trả lời: Chi phí bao gồm lệ phí thi (do Cục Hải quan quy định, thường không quá cao) và chi phí ôn luyện. Nếu bạn tham gia một khóa học chất lượng tại các trung tâm uy tín, chi phí có thể dao động từ vài triệu đến khoảng chục triệu đồng, tùy thuộc vào thời lượng và chất lượng khóa học. Đây là một khoản đầu tư, không phải chi phí.

Nên tự ôn thi hay đến trung tâm?

Trả lời:

Tự ôn thi: Phù hợp với người đã có nền tảng kiến thức rất vững, khả năng tự học cao và kỷ luật tốt. Ưu điểm là tiết kiệm chi phí. Nhược điểm là dễ bị lạc trong biển kiến thức, không cập nhật được các thay đổi mới và thiếu kinh nghiệm làm bài thi.

Học tại trung tâm uy tín: Phù hợp với đa số mọi người, kể cả người mới bắt đầu. Trung tâm sẽ giúp bạn hệ thống hóa kiến thức, tập trung vào các nội dung trọng tâm, cung cấp tài liệu, giải đề và chia sẻ kinh nghiệm thi cử thực tế.

Chứng chỉ có thời hạn bao lâu?

Trả lời: Theo quy định hiện hành, chứng chỉ khai báo hải quan có giá trị vô thời hạn.

Bằng tốt nghiệp ngành Ngôn ngữ Anh có được dự thi không?

Trả lời: Đây là trường hợp cần xem xét cụ thể. Theo quy định, bạn cần có bằng cấp thuộc khối ngành Kinh tế, Luật, Kỹ thuật. Nếu trong bảng điểm ngành Ngôn ngữ Anh của bạn có tích lũy đủ số tín chỉ của các môn thuộc khối kinh tế theo quy định, bạn có thể đủ điều kiện. Tốt nhất bạn nên liên hệ trực tiếp với Trường Hải quan Việt Nam để được tư vấn chính xác.

VI. Kết Luận: Lời Khuyên Dành Cho Sự Nghiệp Của Bạn

Vậy, quay trở lại câu hỏi ban đầu: Có nên học chứng chỉ khai báo hải quan không?

Câu trả lời không nằm ở giá trị của tấm bằng, mà nằm ở chính bạn. Chứng chỉ này không phải là "cây đũa thần" có thể biến mọi người thành chuyên gia, nhưng nó là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ, một sự đầu tư chiến lược và khôn ngoan nếu được đặt vào đúng người, đúng thời điểm.

Hãy tự hỏi mình:

• Mục tiêu nghề nghiệp dài hạn của tôi là gì?
• Tôi đang ở giai đoạn nào của sự nghiệp?

Công việc hiện tại và tương lai của tôi có thực sự cần đến kiến thức và giá trị pháp lý của chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan này không?

Nếu mục tiêu của bạn là trở thành một chuyên gia thực thụ trong lĩnh vực khai báo hải quan, thăng tiến lên các vị trí quản lý hoặc làm việc tại các đại lý hải quan chuyên nghiệp, thì câu trả lời chắc chắn là "NÊN". Hãy coi đó là một khoản đầu tư nghiêm túc cho tương lai.

Nếu bạn là sinh viên mới ra trường hoặc đang làm ở những mảng chưa thực sự cần đến nó, câu trả lời có thể là "CHƯA VỘI". Hãy ưu tiên tích lũy kinh nghiệm thực chiến, và khi đã đủ "chín", hãy chinh phục nó để đưa sự nghiệp của bạn lên một tầm cao mới.

Hy vọng qua bài viết trên Xuất nhập khẩu Lê Ánh đã giúp bạn hiểu rõ về chứng chỉ khai báo hải quan, chúc bạn có được quyết định sáng suốt nhất trên con đường sự nghiệp của mình!

Xuất nhập khẩu Lê Ánh – Địa chỉ đào tạo xuất nhập khẩu thực tế số 1 Việt Nam. Chúng tôi đã tổ chức thành công các khóa học xuất nhập khẩu tại TPHCM & Hà Nội, khóa học logistics cơ bản - chuyên sâu, khóa học thanh toán quốc tế, khóa học khai báo hải quan điện tử chuyên sâu, Khóa học mua hàng quốc tế, khóa học sales xuất khẩu chuyên sâu, khóa học chứng nhận xuất xứ hàng hóa C/O hay khóa học báo cáo quyết toán hải quan , Khóa Học Khởi Nghiệp Kinh Doanh Xuất Nhập Khẩu, Khóa Học Chứng Từ Xuất Nhập Khẩu Logistics, Khóa Học Tra Cứu Mã HS Và Tính Thuế Xuất Nhập Khẩu...hướng dẫn thực hành và hỗ trợ cho hàng nghìn học viên, mang đến kiến thức và cơ hội làm việc trong ngành logistics và xuất nhập khẩu đến với đông đảo học viên trên cả nước.

Hotline: 0904.84.8855

Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội, TPHCM và online chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM