Định Mức Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan: Thông Tin Chi Tiết

Định mức báo cáo quyết toán hải quan hay Định mức tiêu hao nguyên vật liệu đóng vai trò cốt lõi để cơ quan hải quan kiểm tra, đối chiếu giữa nguyên liệu nhập vào và sản phẩm xuất ra.

Việc xây dựng định mức chính xác, tuân thủ đúng quy định pháp luật không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro truy thu thuế mà còn tối ưu hóa hoạt động sản xuất – xuất khẩu trong dài hạn.

Theo quy định tại Thông tư 39/2018/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 60/2019/TT-BTC), báo cáo quyết toán bao gồm thông tin về định mức tiêu hao, tình hình sử dụng nguyên liệu, sản phẩm xuất khẩu, tồn kho, chênh lệch sản lượng… nhằm xác minh rằng hàng hóa nhập khẩu đúng mục đích và không bị thất thoát.

1. Định mức báo cáo quyết toán hải quan là gì?

Định mức báo cáo quyết toán hải quan hay Định mức tiêu hao nguyên vật liệu là lượng nguyên liệu cần thiết để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm. Đây là yếu tố trung tâm trong báo cáo quyết toán, bởi nó là căn cứ để hải quan đánh giá xem doanh nghiệp có sử dụng đúng nguyên liệu nhập khẩu hay không.

Căn cứ pháp lý:

Doanh nghiệp phải xây dựng định mức trước khi sản xuất và lưu tại doanh nghiệp, sẵn sàng xuất trình khi có kiểm tra, theo quy định tại Điều 55 Thông tư 38/2015/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 39/2018/TT-BTC).

Nếu không có định mức rõ ràng, doanh nghiệp có thể bị áp mức thuế bổ sung, hoặc bị nghi ngờ có hành vi gian lận trong sử dụng nguyên vật liệu.

Cập nhật quy định mới nhất và rủi ro pháp lý khi sai định mức:

Theo Thông tư 36/2019/TT-BTC, nếu doanh nghiệp khai sai định mức có thể bị xử lý vi phạm hành chính theo Nghị định 128/2020/NĐ-CP, với mức phạt từ 10 triệu đến 30 triệu đồng, tùy mức độ.

Đặc biệt:

Nếu cơ quan hải quan phát hiện có dấu hiệu gian lận, doanh nghiệp có thể bị xử lý hình sự nếu gây thất thoát lớn cho ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, kể từ 2023, Tổng cục Hải quan đã triển khai hệ thống phân tích dữ liệu định mức toàn ngành, doanh nghiệp nào có số liệu bất thường sẽ bị liệt kê để rà soát kỹ hơn.

>>>>> Học cách tính Định Mức Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan chính xác cùng chuyên gia tại: Khóa Học Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Chuyên Sâu

2. Quy trình xây dựng định mức

Trên thực tế, việc xây dựng định mức không chỉ là một thủ tục hành chính mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và mức thuế phải nộp của doanh nghiệp. Quy trình xây dựng định mức thường bao gồm các bước:

Phân tích kỹ thuật sản xuất: Xác định từng công đoạn sản xuất, tiêu hao vật tư tại từng khâu.

Ghi nhận thực tế sản xuất thử: Sản xuất thử để đo lường lượng hao hụt, phế phẩm.

Lập bảng định mức và trình ký: Ghi rõ tỷ lệ tiêu hao từng loại nguyên liệu, sản phẩm chính, phụ, phế phẩm.

Lưu trữ và cập nhật khi có thay đổi: Bất kỳ thay đổi nào về quy trình cũng phải cập nhật định mức.

Một sai lầm phổ biến của nhiều doanh nghiệp là sao chép định mức từ lô hàng cũ hoặc doanh nghiệp khác mà không qua thử nghiệm. Điều này khiến cho khi kiểm tra, doanh nghiệp không thể giải trình hợp lý và có thể bị xử lý.

>>>>> Xem thêm:

• Tổng Hợp Mẫu Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Theo Thông Tư 39
• Hướng Dẫn Sử Dụng Phần Mềm Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan
• Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Là Gì? - Những Vấn Đề Cần Quan Tâm

3.Cách tính định mức trong báo cáo quyết toán hải quan

Các bước tính định mức tiêu hao bao gồm:

• Xác định lượng nguyên liệu trực tiếp cần cho sản phẩm.
• Đánh giá hao hụt phát sinh trong từng công đoạn.
• Cộng tổng lượng nguyên liệu + hao hụt → Định mức cho 1 sản phẩm.
• Lập bảng định mức cho từng mã sản phẩm, từng công đoạn.
• Lưu trữ hồ sơ gốc (kỹ thuật, sản xuất thử, mô tả quy trình) để giải trình khi cần.

Nguyên tắc chung khi tính định mức tiêu hao

Định mức tiêu hao nguyên vật liệu là lượng nguyên liệu dự kiến cần sử dụng để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm hoàn chỉnh.

Nguyên tắc xây dựng định mức phải đảm bảo:

• Phù hợp với quy trình công nghệ thực tế của doanh nghiệp
• Tính đến tỷ lệ hao hụt hợp lý trong quá trình sản xuất
• Có căn cứ kỹ thuật hoặc thực nghiệm cụ thể để chứng minh

Định mức tiêu hao không phải một con số tùy ý, mà cần thể hiện mối liên hệ 1:1 giữa nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra.

Công thức tính định mức tiêu hao cơ bản

Công thức thường áp dụng:

Định mức tiêu hao cho 1 sản phẩm=Lượng nguyên vật liệu thực tế sử dụng + Tỷ lệ hao hụt cho phép

Chi tiết:

Ví dụ minh họa thực tế:

Giả sử sản xuất áo thun:

• Nguyên vật liệu thực tế cần: 1,2 mét vải để may xong 1 áo
• Tỷ lệ hao hụt vải trong quá trình cắt, may: 5% (0,06 mét)

Khi đó, định mức tiêu hao vải cho 1 áo thun sẽ là:

1,2+0,06=1,26 mét vải / áo

Khi lập báo cáo quyết toán:

Doanh nghiệp khai: mỗi áo thun sản xuất tiêu hao 1,26 mét vải.

Nếu Hải quan kiểm tra sản lượng sản xuất và lượng nguyên liệu nhập khẩu mà khớp với định mức này → đạt yêu cầu.

Một số lưu ý khi xác định định mức

• Nếu doanh nghiệp có nhiều mẫu mã sản phẩm, cần xây định mức riêng cho từng mã hàng.
• Phế liệu, phế phẩm tạo ra phải ghi nhận riêng (nếu có thể tái chế hoặc bán ra, phải khai báo trong quyết toán).
• Định mức phải được lập trước khi sản xuất thương mại hàng loạt.
• Cần có bằng chứng (biên bản sản xuất thử, báo cáo kỹ thuật, chứng từ nội bộ...) để chứng minh cơ sở xác lập định mức khi Hải quan yêu cầu.

4. Những sai sót thường gặp khi khai báo định mức và cách xử lý

Doanh nghiệp thường gặp các lỗi sau khi khai báo định mức:

• Định mức không khớp với thực tế sản xuất
• Không cập nhật khi thay đổi quy trình hoặc máy móc
• Không có bằng chứng lưu trữ việc xây dựng định mức

Khi xảy ra sai lệch, cơ quan hải quan có thể yêu cầu giải trình, truy thu thuế hoặc tiến hành kiểm tra sau thông quan. Cách xử lý thông minh là:

• Lưu trữ đầy đủ hồ sơ kỹ thuật: Bản mô tả quy trình sản xuất, biên bản chạy thử, kết quả đo lường tiêu hao…
• Có cơ chế cập nhật định kỳ định mức: Theo tháng hoặc quý, tùy theo sản lượng biến động.
• Chủ động rà soát định mức trước khi nộp báo cáo quyết toán.

5. Tác động của định mức đến việc quyết toán

Trong báo cáo quyết toán hải quan, các chỉ tiêu trọng yếu bao gồm:

• Nguyên liệu tồn đầu kỳ, nhập khẩu trong kỳ, sử dụng trong kỳ, và tồn cuối kỳ
• Sản phẩm sản xuất và xuất khẩu
• Tỷ lệ hao hụt thực tế vs định mức khai báo

Chỉ cần có sự chênh lệch không hợp lý (ví dụ: tỷ lệ tiêu hao vượt quá định mức mà không có lý do rõ ràng), doanh nghiệp sẽ bị cơ quan hải quan “đánh dấu đỏ”. Điều này có thể dẫn đến:

• Tăng tần suất kiểm tra sau thông quan
• Tạm dừng làm thủ tục hải quan
• Bị áp dụng quản lý rủi ro mức cao

Một doanh nghiệp được coi là "tuân thủ tốt" sẽ có lợi thế lớn khi xin hưởng ưu đãi thuế, gia hạn nộp báo cáo hoặc tham gia các chương trình doanh nghiệp ưu tiên (AEO).

Trong bối cảnh siết chặt quản lý hải quan, định mức báo cáo quyết toán không chỉ là thủ tục giấy tờ mà là công cụ kiểm soát pháp lý và tài chính. Doanh nghiệp muốn tối ưu thuế, tránh rủi ro và tạo uy tín cần:

• Chủ động xây dựng và cập nhật định mức
• Kiểm tra chặt chẽ giữa định mức và thực tế sản xuất
• Sử dụng công nghệ để minh bạch và giảm thiểu sai sót

Một hệ thống định mức báo cáo quyết toán hải quan được quản lý tốt sẽ giúp doanh nghiệp đứng vững trong các cuộc kiểm tra, tận dụng chính sách ưu đãi, và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Hy vọng qua bài viết trên Xuất nhập khẩu Lê Ánh đã giúp bạn hiểu rõ về Định Mức Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan, áp dụng phù hợp, hữu ích cho công việc của mình.

Xuất nhập khẩu Lê Ánh – Địa chỉ đào tạo xuất nhập khẩu thực tế số 1 Việt Nam. Chúng tôi đã tổ chức thành công các khóa học xuất nhập khẩu tại TPHCM & Hà Nội, khóa học logistics cơ bản - chuyên sâu, khóa học thanh toán quốc tế, khóa học khai báo hải quan điện tử, Khóa học purchasing, khóa học sales xuất khẩu hay khóa học báo cáo quyết toán hải quan, khóa Học Chứng Nhận Xuất Xứ Hàng Hóa (C/O) chuyên sâu... hướng dẫn thực hành và hỗ trợ cho hàng nghìn học viên, mang đến kiến thức và cơ hội làm việc trong ngành logistics và xuất nhập khẩu đến với đông đảo học viên trên cả nước.

Hotline: 0904.84.8855

Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học hành chính nhân sự chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM